Instrumenty pochodne - co to jest?

Inwestorzy są ostatnio coraz bardziej zainteresowani koncepcją instrumentów pochodnych. Instrument pochodny finansowe są postrzegane jako bardziej skomplikowane narzędzia w porównaniu do instrumentu bazowego, z których zazwyczaj korzystają początkujący inwestorzy, aby zniwelować wysokość ponoszenia ryzyka. Kontrakty pochodne to specjalne umowy między dwiema lub więcej stronami, które czerpią swoją wartość z aktywów bazowych, ceny instrumentu takich jak akcje, obligacje, towary lub waluty forex. W tym przewodniku szczegółowo badamy koncepcję instrumentów pochodnych według różnych kryteriów jako instrumentów inwestycyjnych, ich rodzaje, ważne cechy, a także ich zalety i możliwe ryzyko.

Spis treści

Kluczowe wnioski

Czym są instrumenty pochodne?

Rodzaje instrumentów pochodnych

Zalety i wady instrumentów pochodnych

Zalety

Jak inwestować w instrumenty pochodne

Podsumowanie

Najczęściej zadawane pytania

Kluczowe wnioski

• Instrument pochodny to kontrakt finansowy pomiędzy dwiema lub więcej stronami, których wartość opiera się na aktywach bazowych.
• Cztery główne rodzaje instrumentów pochodnych obejmują kontrakty futures, forward, opcje i swapy.
• Instrument pochodny to przede wszystkim wykorzystywane do zarządzania ryzykiem, obstawiania zmian cen, wykorzystywania szans arbitrażowych i lewarowania pozycji.
• Kontrakt na instrument pochodny może być przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym (OTC), aby skorzystać z dostosowania i elastyczności, lub na regulowanych giełdach w celu zmniejszenia ryzyka i zapewnienia standaryzacji.

Czym są instrumenty pochodne?

Instrument pochodny w odróżnieniu od instrumentu podstawowego to kontrakt finansowe, którego wartość opiera się na aktywach bazowych, takich jak akcje, obligacje lub towary i które są wykorzystywane do spekulacji, zabezpieczania i innych celów finansowych. Te instrumenty finansowe mogą być przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym lub na regulowanych giełdach, takich jak Chicago Mercantile Exchange (CME).

Kluczowe cechy instrumentów pochodnych obejmują m.in:

1. Standardowe umowy. Instrumenty pochodne składają się z wcześniej ustalonych warunków, takich jak wielkość kontraktu, data wygaśnięcia i aktywa, które są zaangażowane a także nie wymagają dodatkowych nakładów. Upraszcza to proces handlu nimi na giełdach i nie charakteryzują się wysokim stopniem ryzyka.
2. Potencjalne wykorzystanie dźwigni finansowej. Pozycję na instrumentach pochodnych można wykorzystać jako dźwignię finansową. Oznacza to możliwość zarządzania znacznymi ilościami aktywów przy stosunkowo niewielkiej inwestycji, co potencjalnie może skutkować większymi zyskami (lub stratami).
3. Zdolność zabezpieczania. Kontrakt pochodny pomaga inwestorom w ochronie przed nieprzewidzianymi spadkami cen aktywów w ich portfelu.
4. Możliwości spekulacyjne. Transakcje pochodne pozwalają inwestorom spekulować na zmianach cen bez posiadania aktywów bazowych.
5. Różne formy. Kontrakty futures, opcje, kontrakty forward i swapy spełniają różne wymagania inwestycyjne, oferując różnorodne możliwości wyboru i elastyczność strategii bezpośrednich inwestycji.
6. Płynność. Instrumenty pochodne wyróżniają się wyższą płynnością ze względu na ich standaryzację i handel giełdowy, dzięki czemu wygodniej jest je kupować lub sprzedawać co czyni je atrakcyjnymi instrumentami finansowymi.

Rodzaje instrumentów pochodnych

Różne rodzaje instrumentów pochodnych są wykorzystywane na rynku kasowym instrumentów pochodnych do zarządzania ryzykiem lub do spekulacji. Jasne zrozumienie tych różnych kategorii ma kluczowe znaczenie dla efektywnego zarządzania pozycją. Każdy produkt pochodny oferuje różne cechy i jest przeznaczony do określonych strategii finansowych. W poniższych sekcjach przeanalizujemy kluczowe rodzaje kontraktów pochodnych, przedstawiając ich kluczowe cechy i przypadki użycia ich jako instrument pochodny.

Kontrakty terminowe

Odnosząc się do kontraktów futures, inwestorzy muszą pamiętać, że aktywa bazowe reprezentowane przez ten instrument handlowy są związane z obowiązkiem wcześniej zdefiniowanej umowy kupna lub sprzedaży po ustalonej cenie w określonym dniu w przyszłości.

Takie giełdowe instrumenty pochodne są popularne, ponieważ są wykorzystywane do obstawiania przyszłych potencjalnych wahań takich aktywów, jak towary, walutowe instrumenty pochodne, indeksowe instrumenty pochodne, akcyjne instrumenty pochodne, kredytowe instrumenty pochodne i inne narzędzia finansowe. Jednak przed dodaniem kontraktów futures do portfela każdy inwestor musi wiedzieć, co się z nimi wiąże, jaka jest stopa procentowa oraz ryzyko płynności. Oto kluczowe szczegóły, które należy znać w kontekście parametrów instrumentu pochodnego.

1. Standaryzacja. Kontrakty futures są wysoce ustandaryzowane. Giełda, na której są one przedmiotem obrotu, określa warunki kontraktu, takie jak kwota, jakość i data dostawy aktywów będących przedmiotem obrotu. Gwarantuje to dobrą płynność funduszy i ułatwia handel kontraktami futures.
2. Obowiązki kupujących i sprzedających. Zarówno kupujący, jak i sprzedający czyli strona transakcji muszą przestrzegać warunków kontraktu po jego wygaśnięciu w umowie futures. Oznacza to, że kupujący musi nabyć, a sprzedający sprzedać instrument bazowy po wcześniej ustalonej cenie.
3. Codzienne rozliczenie. Wartość kontraktów futures jest aktualizowana codziennie w oparciu o bieżące ceny rynkowe, co prowadzi do określenia zysków lub strat na koniec każdego dnia handlowego. Ta codzienna procedura rozliczeniowa zapewnia, że wartość rynkowa kontraktu jest dokładnie odzwierciedlona, a wszelkie zyski lub straty są natychmiast realizowane.

Kontrakty futures są powszechnie wykorzystywane do hedgingu i spekulacji, podobnie jak wykorzystanie innych instrumentach pochodnych, ale ich ustandaryzowana forma i duża płynność są szczególnie atrakcyjne dla inwestorów instytucjonalnych i traderów.

Do przodu

Ten rodzaj instrumentu podstawowego pochodnego stanowi niestandardową umowę między dwiema stronami dotyczącą handlu aktywami po uzgodnionej cenie w przyszłości, jednakże niezbędne jest aby dysponować pełną kwotą. Jedną z kluczowych różnic pomiędzy kontraktami futures i forward jest to, że te drugie są przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i nie są standaryzowane. Warunki transakcji, takie jak ilość, jakość i harmonogram dostaw, są ustalane specjalnie dla zaangażowanych osób.

Główne cechy kontraktów forward są następujące:

1. Personalizacja. Kontrakty forward oferują szerokie możliwości dostosowywania, umożliwiając stronom ustalenie pożądanych warunków związanych z aktywami bazowymi, wielkością kontraktu i datą wygaśnięcia.
2. Ryzyko kontrahenta. Kontrakty terminowe typu forward są przedmiotem obrotu pozagiełdowego, co zwiększa prawdopodobieństwo, że jedna ze stron nie wywiąże się ze swoich zobowiązań umownych.
3. Brak codziennego rozliczenia. W przeciwieństwie do kontraktów terminowych typu futures, kontrakty forward nie wymagają codziennego rozliczenia, które jest wyceniane na rynku każdego dnia. Zamiast tego, umowy te są finalizowane na koniec okresu obowiązywania kontraktu. Tak więc wszystkie zyski i straty są ujmowane dopiero w momencie dostawy lub wygaśnięcia kontraktu.
4. Elastyczność. Kontrakty forward nie mają ścisłej standaryzacji, co pozwala posiadaczowi kontraktu na dostosowanie umowy do konkretnych wymagań hedgingowych lub inwestycyjnych.

Firmy i instytucje finansowe powszechnie wykorzystują kontrakty forward do zabezpieczania określonego ryzyka na warunkach dostosowanych do indywidualnych potrzeb.

Opcje

Opcje to instrumenty pochodne, które dają właścicielowi wybór, a nie obowiązek, zakupu lub sprzedaży aktywów po z góry określonej cenie w określonym terminie w przyszłości. Opcje, w przeciwieństwie do kontraktów futures, nie oznaczają zobowiązania: pozwalają ich posiadaczom na podjęcie decyzji o niewykonaniu umowy, jeśli nie jest to dla nich korzystne.

Przyjrzyjmy się bliżej kluczowym cechom opcji.

1. Niewiążące. Jak wspomniano powyżej, w przeciwieństwie do kontraktów futures, posiadacz opcji ma prawo do niewykonania umowy.
2. Płatność premii. Kupując opcję, kupujący przekazuje sprzedającemu premię, która stanowi koszt opcji.
3. Personalizacja. Opcje mogą być w znacznym stopniu dostosowane w odniesieniu do ceny wykonania, daty wygaśnięcia i aktywów bazowych, podczas gdy standardowe opcje są często wymieniane na rynkach.
4. Ograniczone ryzyko. Maksymalna strata kupującego jest ograniczona do zapłaconej premii, w przeciwieństwie do innych instrumentów pochodnych, które niosą ze sobą potencjał znacznych strat.

Chociaż zarówno opcje, jak i kontrakty terminowe są dość elastyczne, opcje zazwyczaj oferują niższy poziom dostosowania, ponieważ kontrakty terminowe są przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i są dostosowane do konkretnych wymagań. W związku z tym ryzyko kontrahenta w przypadku opcji jest również niższe niż w przypadku kontraktów terminowych, ponieważ izby rozliczeniowe w giełdowych instrumentach pochodnych pomagają zmniejszyć ryzyko niewykonania zobowiązania.

Swapy

Swapy to rodzaje kontraktów pochodnych, które reprezentują umowy między dwiema stronami w celu wymiany przepływów pieniężnych lub innych instrumentów finansowych w ustalonym okresie. Swap stopy procentowej jest popularnym rodzajem umowy finansowej, w której strony handlują przepływami pieniężnymi określonymi zarówno przez stałe, jak i zmienne stopy procentowe.

Kluczowe cechy swapów obejmują:

1. Wymiana przepływów pieniężnych. Strony handlują przepływami pieniężnymi, które mogą obejmować stopy procentowe, waluty lub inne środki finansowe.
2. Personalizacja. Swapy są bardziej elastyczne niż standaryzowane kontrakty futures i opcje giełdowe, pozwalając na większe dostosowanie do konkretnych wymagań finansowych.
3. Ryzyko kontrahenta. Swapy, zazwyczaj będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, wiążą się ze znacznym ryzykiem dla uczestników.
4. Rozszerzony kontrakt. Swapy mają zwykle dłuższe okresy, co czyni je odpowiednimi do obsługi długoterminowego ryzyka finansowego.

Rozliczenia gotówkowe kontraktów futures

Rozliczenia gotówkowe kontraktów futures to wyjątkowy rodzaj instrumentów pochodnych. Oznacza to, że strony rozwiązują umowę poprzez wymianę gotówki zamiast fizycznych aktywów. Ten instrument finansowy jest szczególnie atrakcyjny dla inwestorów, którzy lubią spekulować i chcą uniknąć praktycznych aspektów związanych z fizyczną wysyłką. W rozliczeniach gotówkowych nie ma potrzeby fizycznej wymiany aktywów. Rozliczenie finansowe jest dokonywane na podstawie ceny aktywa w momencie wygaśnięcia kontraktu.

Ta forma rozliczenia pozwala inwestorom czerpać korzyści z wahań rynkowych bez konieczności nadzorowania aktywów bazowych. Po zawarciu kontraktu w celu skompensowania swoich pozycji, mogą oni skutecznie je zamknąć, koncentrując się jedynie na zmianach cen w celu osiągnięcia zysków.

Zalety i wady instrumentów pochodnych

Instrumenty pochodne są skutecznymi narzędziami finansowymi, które zapewniają różne korzyści, ale wiążą się również ze znacznym ryzykiem. Inwestorzy muszą mieć jasne zrozumienie jakie korzyści i wady posiada instrument pochodny, aby skutecznie korzystać z tych instrumentów, ulepszać swoje portfele i zarządzać ryzykiem.

Zalety

• Ograniczanie ryzyka. Instrumenty pochodne pomagają inwestorom zabezpieczyć się przed ryzykiem rynkowym, umożliwiając im ochronę portfeli przed negatywnymi wahaniami cen.
• Wykorzystanie dźwigni finansowej. Instrument pochodny i dźwignia finansowa pozwala inwestorom kontrolować duże pozycje przy stosunkowo niewielkich kwotach kapitału, zwiększając w ten sposób potencjalne zyski. Nie należy jednak zapominać, że dźwignia finansowa jest złożonym instrumentem, który wymaga dużej wiedzy i doświadczenia.
• Zwiększona płynność. Wiele instrumentów pochodnych, zwłaszcza tych wymienianych, zapewnia znaczną płynność, umożliwiając inwestorom łatwe otwieranie i zamykanie pozycji.
• Blokada ceny. Instrumenty pochodne umożliwiają inwestorom zablokowanie ceny aktywów bazowych. Daje im to pewność i stabilność w planowaniu przyszłych potrzeb finansowych.
• Elastyczność. Produkty pochodne umożliwiają inwestorom dostosowanie strategii do ich indywidualnych celów finansowych i tolerancji ryzyka.

Wady

• Zmiany w czasie przed wygaśnięciem. W miarę zbliżania się daty wygaśnięcia, wartość czasowa instrumentu podstawowego pochodnego maleje. Może to spowodować szybki spadek jego wartości rynkowej. Zjawisko to, określane mianem upływu czasu, ma szczególny wpływ na opcje.
• Ryzyko związane z korzystaniem z dźwigni finansowej. Chociaż dźwignia finansowa może zwiększyć zyski, może również prowadzić do znacznych strat. Instrument ten wymaga dużej wiedzy i doświadczenia, aby zarządzać wszystkimi związanymi z nim ryzykami.
• Ryzyko niewykonania zobowiązania przez kontrahenta. Podczas handlu pozagiełdowymi instrumentami pochodnymi istnieje ryzyko, że kontrahent może nie wywiązać się ze swoich zobowiązań, co może skutkować możliwymi stratami finansowymi.
• Koszt posiadania aktywów bazowych. Koszty związane z przechowywaniem, ubezpieczeniem i konserwacją są ponoszone w przypadku instrumentów pochodnych obejmujących fizyczną dostawę lub przechowywanie aktywów bazowych. Należy pamiętać, że wydatki te mogą zmniejszyć potencjalne zyski. Co więcej, koszty związane z posiadaniem instrumentu pochodnego mogą zmniejszyć jego atrakcyjność, skłaniając inwestorów do ponownego przemyślenia swoich strategii.
• Stopy procentowe. Zmiany stóp procentowych mogą wpływać na wartość kontraktu pochodnego. Rosnące stopy procentowe mogą zwiększyć koszty utrzymania pozycji ze względu na zwiększone koszty pożyczki, podczas gdy malejące stopy mogą obniżyć potencjalne zyski.

Jak inwestować w instrumenty pochodne

Inwestowanie w instrumenty pochodne może służyć jako inteligentna metoda różnicowania inwestycji gdzie wartość uzależniona jest od radzenia sobie z potencjalnym ryzykiem. Oto kilka kluczowych punktów, o których należy pamiętać.

1. Upewnij się, że rozumiesz podstawy. Zrozumienie podstawowych pojęć finansowych ma kluczowe znaczenie przed zainwestowaniem w instrumenty pochodne. Wiedza ta pomoże ci zrozumieć, jak działają pozagiełdowe i giełdowe instrumenty pochodne oraz dokonywać świadomych wyborów handlowych na zorganizowanych platformach obrotu.
2. Spekulacja. Jednym z możliwych sposobów wejścia w instrumenty pochodne jest wykorzystanie ich do spekulacji. Oznacza to obstawianie i wartość uzależniona jest od ich przyszłych ruchów cenowych bez faktycznego ich posiadania.
3. Hedging. Instrumenty pochodne są skutecznym sposobem dla inwestorów na ochronę swoich portfeli poprzez hedging. Reprezentatywnym przykładem jest zakup opcji sprzedaży i jej sprzedaż po ustalonej cenie w celu ochrony akcji przed spadkiem ich wartości w formie pieniężnej.
4. Fundusze ETF (Exchange-Traded Funds). Fundusze ETF skoncentrowane na instrumentach pochodnych są idealne dla pasywnych inwestorów poszukujących zróżnicowanej ekspozycji na różne rynki, zmniejszając osobiste ryzyko przy jednoczesnym podejściu do inwestowania na rynku finansowym.
5. Rachunek maklerski. Aby inwestować w instrumenty pochodne, należy otworzyć rachunek maklerski, który zapewnia dostęp do rynków instrumentów pochodnych. Wybierz wiarygodnego brokera, na przykład J2T, który oferuje wszystkie niezbędne narzędzia i materiały edukacyjne, aby pomóc Ci w skutecznym handlu instrumentami pochodnymi.

Aby handel instrumentami pochodnymi przebiegał jeszcze sprawniej, zebraliśmy kluczowe wskazówki, o których warto pamiętać rozpoczynając swoją przygodę z tym instrumentem finansowym, stanowiącym instrument dłużny.

• Zacznij od niewielkiej inwestycji, aby zdobyć praktyczną wiedzę i zrozumieć koncepcje instrumentów pochodnych.
• Bądź na bieżąco z trendami rynkowymi i stale zdobywaj wiedzę na temat produktów pochodnych.
• Pomyśl o zasięgnięciu porady ekspertów od konsultantów finansowych, którzy koncentrują się na instrumentach pochodnych i indeksach giełdowych.

Podsumowanie

Handel instrumentami pochodnymi jest wyjątkowy ze względu na swoją elastyczność i złożoność, umożliwiając wzmocnienie pozycji przy ograniczonym kapitale. Tradycyjne instrumenty pochodne w przeciwieństwie do instrumentów pochodnych to kontrakty oparte na wartości aktywów bazowych, będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym lub na rynku kasowym instrumentów pochodnych. Oferują one kontrolę ryzyka i wysoki potencjał zysku, ale niosą ze sobą ryzyko, takie jak wahania rynkowe, stopy procentowe i ryzyko kontrahenta. Analiza korzyści i wad pomaga inwestorom zdecydować, czy instrumenty pochodne są zgodne z ich celami finansowymi i tolerancją ryzyka.

Najczęściej zadawane pytania

Jakie są przykłady instrumentów pochodnych?

Kontrakty pochodne obejmują kontrakty futures, opcje, swapy i kontrakty forward. Wszystkie z nich mają pewne cechy szczególne, a tym samym odpowiadają różnym potrzebom inwestorów.

Jakie są główne korzyści i zagrożenia związane z instrumentami pochodnymi?

Transakcje na instrumentach pochodnych oferują korzyści w zakresie zabezpieczenia stron transakcji, płynności, dostosowania i dźwigni finansowej. Wady obejmują ryzyko rynkowe i ryzyko kontrahenta, złożoność i potencjalne straty finansowe w przypadku niewłaściwego zarządzania.

Czym są instrumenty pochodne notowane na giełdzie?

Giełdowe instrumenty pochodne to standaryzowane kontrakty będące przedmiotem obrotu na regulowanych giełdach. Umożliwiają one inwestorom kupno lub sprzedaż aktywów po z góry określonej cenie. Pozagiełdowe instrumenty pochodne działają na mniej przejrzystych rynkach i często nie zapewniają niższych profili ryzyka kontraktów futures i opcji, przez co są nieodpowiednie dla wielu inwestorów.

Jak wykorzystywane są instrumenty pochodne?

Rynek instrumentów pochodnych oferuje pewność ceny poprzez zabezpieczenie, wyższe zyski dzięki spekulacji i możliwości arbitrażu poprzez wykorzystanie różnic cenowych na różnych rynkach.